Angina to dość powszechna choroba, zarówno wśród dorosłych, jak i wśród dzieci. Co do zasady angina paciorkowcowa to ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, które skutkuje nieprzyjemnymi i uciążliwymi objawami ze strony jamy ustnej i gardła. Schorzenie to wymaga zwykle leczenia (przyczynowego i/lub objawowego), a w niektórych przypadkach może wiązać się z późniejszymi powikłaniami anginy (zwłaszcza anginy bakteryjnej). Jakie są zatem objawy anginy i jak sobie z nimi radzić? Jakie są opcje leczenia tej choroby?
Angina paciorkowcowa to bakteryjne zapalenie gardła i migdałków
Angina to w teorii przykład ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych, wywołany przez konkretny drobnoustrój chorobotwórczy. Przyczynę infekcji ustala się w każdym przypadku anginy indywidualnie, w zależności od dolegliwości i - co szczególnie istotne - wieku pacjenta. Okazuje się bowiem, że wiek pacjenta ma ogromne znaczenie w kontekście przyczyny wystąpienia choroby. W przypadku dzieci w większości przypadków za konkretne objawy anginy odpowiadają paciorkowce beta - hemolizujące ( bakterie Streptococcus pyogenes). Paciorkowce te są przyczyną paciorkowcowego zapalenia gardła, czyli właśnie anginy bakteryjnej. Z kolei u osób dorosłych najczęstszą przyczyną anginy są wirusy, dlatego też w tej grupie pacjentów mamy przeważnie do czynienia z występowanie infekcji wirusowej.
Okres wylęgania choroby uzależniony jest od czynnika chorobotwórczego. W przypadku wirusów może on wynosić kilka do nawet 10 dni. Natomiast okres wylęgania anginy bakteryjnej to zwykle 24-48 godzin. Choroba rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z wydzielinami osoby zakażonej. Aby rozpoznać anginę lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, dopytuje o objawy i przeprowadza badanie jamy ustnej. Czasami może zlecić wykonanie wymazu z gardła, celem potwierdzenia zakażenia bakteryjnego.
Objawy anginy paciorkowcowej - czy to tylko silny ból gardła?
Objawy anginy paciorkowcowej pojawiają się zwykle nagle i szybko nabierają na sile. To odróżnia ją od anginy wirusowej, w przebiegu której dolegliwości pojawiają się wolniej i są mniej nasilone. Objawy charakterystyczne dla anginy bakteryjnej to przede wszystkim:
-
ból gardła - zwykle ostry, silny i utrudniający przełykanie śliny
-
powiększone węzły chłonne - powiększenie węzłów chłonnych jest częstym objawem także innych schorzeń, dlatego też nie można opierać się tylko i wyłącznie na tym jednym czynniku
-
ropna wydzielina, która na migdałkach pojawia się w przypadku etiologii bakteryjnej
-
zaczerwienienie gardła i migdałków podniebiennych oraz obrzęk migdałków podniebiennych
-
czerwone plamki na migdałkach i charakterystyczna, malinowa barwa języka, na którym początkowo pojawia się biały nalot (obecność nalotu włóknikowego na języku to jeden z charakterystycznych objawów choroby)
-
wysoka gorączka, zwłaszcza u dzieci
-
przeważnie brak kaszlu i kataru.
W przypadku paciorkowcowego zapalenia gardła (czyli w anginie paciorkowcowej) objawy są dużo bardziej nasilone aniżeli ma to miejsce w chorobie o etiologii wirusowej. Angina bakteryjna częściej występuje późną jesienią, zimą i wczesną wiosną.
Angina wirusowa - jak wyglądają objawy w przypadku infekcji wirusowej?
Angina wywołana przez wirusy ma zwykle łagodniejszy przebieg i rozwija się wolniej/dłużej niż angina paciorkowcowa. W przypadku wirusów dolegliwości są podobne do tych, jakie wywołują bakterie Streptococcus pyogenes, z tą jednak różnicą, że częściej pojawiają się także objawy dotyczące innych części ciała. Chodzi m.in. o ból głowy, zapalenie zatok i występowanie kataru, nierzadko kaszel, a nawet zapalenie spojówek. Problemy takie dużo częściej wywołują właśnie wirusy, rzadziej bakterie. Anginę wirusową spotyka się przeważnie u dorosłych, co nie zmienia faktu, że może też ona pojawić się także u dzieci.
Leczenie anginy paciorkowcowej - leczenie przyczynowe i leczenie objawowe
Leczenie anginy paciorkowcowej w dużej mierze zależy od czynnika ją wywołującego. W przypadku anginy paciorkowcowej, za którą odpowiadają bakterie Streptococcus pyogenes leczenie polega zwykle na przyjmowaniu antybiotyku. Wdrażanie antybiotykoterapii jest szczególnie wskazane u małych pacjentów, u których wysoka gorączka i silny ból gardła mogą utrudniać normalne funkcjonowanie. Antybiotykoterapia w anginie bakteryjnej to przede wszystkim antybiotyki z grupy penicylin. Antybiotykiem pierwszego wyboru jest przeważnie fenoksymetylopenicylina, na którą te bakterie są szczególnie wrażliwe. Konieczność zastosowania antybiotyku można dodatkowo potwierdzić, wykonując posiew wymazu z gardła. Negatywny wynik testu stanowi zwykle przeciwwskazanie do tego typu leczenie. Wówczas antybiotykoterapię zastępuje się leczeniem objawowym.
Na czym polega leczenie objawowe? Takie leczenie opiera się głównie na niwelowaniu nieprzyjemnych objawów, takich jak gorączka, czy też ból gardła. Stosuje się zatem leki przeciwgorączkowe (paracetamol bądź ibuprofen), a także leki redukujące ból w obrębie gardła i migdałków podniebiennych (tabletki do ssania bądź spraye do gardła). Angina jest chorobą samoograniczającą się, niemniej jednak antybiotykoterapia skraca okres zakaźności i pozwala szybciej zredukować objawy. W odniesieniu do anginy wirusowej występuje zwykle jedynie konieczność leczenia objawowego.
Powikłania anginy paciorkowcowej
Angina rzadko prowadzi do powikłań. Mimo to w niektórych przypadkach mogą się one pojawić, dlatego też nie należy lekceważyć choroby i jeśli to konieczne - jak najszybciej wdrożyć właściwe leczenie. Powikłania anginy paciorkowcowej to m.in.: gorączka reumatyczna, popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek, ropień okołogardłowy, zapalenie ucha środkowego czy też ropień okołomigdałkowy. Powikłania są rzadsze u osób dorosłych, dlatego też w przypadku dzieci przebieg choroby powinien być kontrolowany pod nadzorem lekarza.
Co zrobić w przypadku anginy?
Jeśli potwierdzisz u siebie lub swojego dziecka (bądź zrobi to lekarz) anginę paciorkowcową, a objawy będą mocno nasilone - pomyśl o jak najszybszym włączeniu leczenia przyczynowego, tj. antybiotykoterapii. Jeśli symptomy choroby nie są mocno nasilone, a wraz z rozwojem choroby wręcz ich natężenie spada - stosuj leczenie oparte na łagodzeniu objawów. Angina wywołana przez wirusy nie wymaga leczenia antybiotykiem. Konieczność zastosowaniu antybiotyku dotyczy tylko i wyłącznie anginy paciorkowcowej.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć