Świąd pochwy i sromu to problem, który dotyka kobiety w każdym wieku. Zwykle tego typu dolegliwości wynikają z niewłaściwej higieny intymnej. Niemniej jednak w niektórych przypadkach takie objawy związane są z infekcjami intymnymi o różnorodnym podłożu. Czynnikiem sprawczym są wówczas drobnoustroje chorobotwórcze. Czy można jakoś zmniejszyć ryzyko infekcji intymnych? Jakie są jeszcze ich przyczyny i co zrobić, gdy swędzenie i pieczenie pochwy już się pojawi? Czy warto mieć na uwadze znaczenie higieny intymnej?
Swędzenie pochwy to nie jedyny objaw problemów okolic intymnych
Świąd pochwy to częsta dolegliwość, która dotyka znacznej liczby kobiet - bez względu na wiek. Zdaniem większości z nich swędzenie pochwy uznawane jest za najbardziej uciążliwy objaw problemów sfery intymnej. Okazuje się jednak, że ze świądem okolic intymnych związane są zwykle także inne dolegliwości okolic intymnych. Swędzeniu pochwy towarzyszy także nierzadko podrażnienie narządów płciowych (np. przedsionka pochwy) i ich zaczerwienienie. Mogą pojawić się stany zapalne i zmiany skórne o charakterze wypryskowym, wywołujące silne uczucie pieczenia. Dodatkowo kobiety mogą odczuwać ból w momencie oddawania moczu. Świąd pochwy i pieczenie pochwy to także bardzo często niechciana wydzielina z miejsc intymnych. W zależności od przyczyny swędzenia pochwy i sromu może ona przybierać różne formy.
Przyczyny swędzenia pochwy - skąd bierze się swędzenie i pieczenie pochwy?
Przyczyny swędzenie pochwy może mieć bardzo różnorodne. Najczęściej jednak problemem są infekcje intymne, które według statystyk stanowią główne źródło problemów, takich jak swędzenie pochwy i sromu. Zakażenia błony śluzowej pochwy mogą mieć różnorodny charakter. Przeważnie są to infekcje grzybicze. Drugą pod względem częstości występowania jest bakteryjne zakażenie pochwy.
Grzybicę pochwy wywołują przeważnie drożdżaki, najczęściej Candida albicans. Dlatego też grzybica pochwy nazywana jest często kandydozą pochwy. Kandydozę pochwy i sromu charakteryzuje zwykle uporczywe swędzenie pochwy i zaczerwienienie okolic intymnych. Dodatkowo pojawiają się gęste, białe, serowate upławy. Z kolei bakteryjne zapalenie pochwy wywołują zwykle bakterie beztlenowe. W okolicy sromu i pochwy pojawiają się wówczas zielonkawe upławy, nierzadko o dość nieprzyjemnym zapachu (tzw. rybi zapach).
Inną, infekcyjną przyczyną świądu pochwy są choroby weneryczne (choroby przenoszone drogą płciową). Zalicza się do nich przede wszystkim rzęsistkowicę, wywoływaną przez Trichomonas vaginalis. W przebiegu chorób przenoszonych drogą płciową pojawić się mogą bardzo obfite upławy, a także ból przy oddawaniu moczu. Inne infekcyjne choroby, mogące wywoływać problemy pochwy i sromu to chociażby opryszczka narządów płciowych (wywoływana przez wirusa opryszczki HSV-2). Czynnikiem niosącym duże ryzyko infekcji z nasilonymi objawami jest także sytuacja po stosunku analnym.
Przyczyną świądu pochwy mogą też być czynniki nieinfekcyjne...
Infekcja intymna to nie jedyna przyczyna problemów związanych ze swędzeniem pochwy. Okazuje się, że wpływ na tego typu dolegliwości może mieć nawet przewlekły stres, napięcie emocjonalne czy też palenie papierosów. Ze świądem okolic intymnych mamy też do czynienia, kiedy w środowisku pochwy dochodzi do pewnych zmian, np. w w wartości pH pochwy. Tego typu sytuacje mają miejsce np. po stosunku seksualny. W trakcie stosunku płciowego pH w obrębie pochwy ulega podwyższeniu, co sprzyja problemom w jej obrębie. Każdy stosunek to także ryzyko podrażnień. Zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz pochwy. Tego typu podrażnienie mechaniczne może także powstać podczas stosowania zbyt ciasnej bielizny, stosując miejscowe środki antykoncepcyjne czy też podczas używania nieodpowiednich wkładek/podpasek/tamponów. Przy wkładkach higienicznych warto wybierać takie, które są najbardziej naturalne.
Świądu pochwy można tez nabawić się pod wpływem uczulenia na niektóre substancje chemiczne, stosowane chociażby do prania bielizny. Alergia na nie może powodować podrażnienia tych stref i wywoływać stany zapalne. Uważać powinny także kobiety chorujące na atopowe zapalenie skóry czy też cukrzycę.
Szczególnie mocno wzrasta ryzyko zachorowania na swędzenie pochwy w sytuacji, kiedy w organizmie kobiety pojawiają się zaburzenia hormonalne. Te szczególnie mocno uderzają w komfort intymny w okresie przekwitania (w okresie okołomenopauzalnym). Podczas menopauzy pochwa jest mniej nawilżona, a przez to bardziej podatna na podrażnienia, urazy i stany zapalne. Dodatkowo zanika tkanka tłuszczowa warg sromowych, a nabłonek pochwy staje się bardziej podatny na podrażnienia. Zwłaszcza podczas współżycia ryzyko tego typu problemów znacząco wzrasta.
Warto wiedzieć, że swędzenie pochwy może także indukować rak sromu. Nie należy o tym zapominać, jeśli problemy utrzymują się przez dłuższy czas, nawet pomimo wdrożonego leczenia.
Jak wygląda odpowiednie leczenie na swędzenie pochwy?
Swędzenie pochwy, poza koniecznością utrzymywania wysokiej higieny intymnej może wymagać wdrożenia odpowiedniego leczenia, aby pozbyć się nieprzyjemnych objawów. W przypadku infekcji grzybiczej wskazane jest zastosowanie miejscowych leków przeciwgrzybiczych (zwykle w postaci globulek dopochwowych lub specjalnych kremów). W przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym potrzebna może być antybiotykoterapia - miejscowa, a jeśli zajdzie taka potrzeba - także doustna. W aptekach znaleźć można także liczne produkty probiotyczne, które co do zasady mają na celu odbudowę mikroflory pochwy, która ma ogromne znaczenie dla zapobiegania i zwalczania infekcji różnego pochodzenia. Wsparciem dla procesu leczenia będą na pewno środki o działaniu nawilżającym. U kobiet dojrzałych zaleca się ich systematyczne stosowanie - nawet wówczas, gdy nie pojawiły się żadne problemy chorobowe.
Domowe sposoby, czyli jak zapobiegać oraz jak postępować, gdy problem już się pojawił...
Rozpatrując kwestię profilaktyki i biorąc pod uwagę fakt, że swędzenie pochwy przyczyny ma niezwykle różnorodne postępowanie profilaktyczne powinno obejmować szeroki zakres możliwości. Przede wszystkim w okolicach intymnych utrzymywana powinna być wysoka higiena osobista. Warto stosować bezpieczne i wypróbowane środki higieny osobistej, aby unikać infekcji intymnych. Dodatkowo do płukania tkanin oraz do prania bielizny stosować preparaty hipoalergiczne, nieuczulające. Do miejsc intymnych najlepiej używać osobnego ręcznika, aby nie przenosić w te okolice patogenów z innych obszarów ciała. Nieodzownym elementem przeciwdziałania problemom, poza utrzymywaniem wysokiej higieny intymnej są także regularne wizyty lekarza ginekologa w gabinecie ginekologicznym (zwłaszcza, jeśli problem swędzenia okolic intymnych utrzymuje się dłużej lub często powraca). Może on nie tylko wcześnie zdiagnozować chorobę, ale też zlecić dodatkowe badania (np. badania krwi), jeśli problem trwa od dłuższego czasu. Warto dbać o stan błon śluzowych pochwy poprzez stosowanie globulek z kwasem hialuronowym o działaniu nawilżającym. Probiotyki dopochwowe stosowane regularnie pozwalają utrzymywać pH pochwy na odpowiednim poziomie. Można je stosować zarówno prewencyjnie, jak i już w przebiegu choroby. Pomocne będą także żele i płyny do higieny miejsc intymnych i narządów płciowych.
Aby uniknąć zaczerwienienia i podrażnienia okolic intymnych warto też używać chociażby niedrażniący papier toaletowy, aby nie doprowadzić do urazu i otarcia sromu i pochwy. W większości przypadków właściwe zabiegi higieniczne znacząco zmniejszają ryzyko problemów ginekologicznych. Warto o tym pamiętać.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć