Grzybica stóp to jedna z tych chorób, których wolelibyśmy uniknąć. Nie dość, że jest uciążliwa, to jeszcze jest to problem dość wstydliwy. Dlatego, jeśli chodzi o zakażenia grzybicze lepiej ich unikać, niż je leczyć. A co jeśli już doświadczymy grzybicy stóp? Jak wygląda grzybica stóp? Jakie są jej przyczyny i jak ją leczyć? Zapamiętaj, że od grzybicy stóp do łatwo można przejść w grzybicę paznokci...
Objawy grzybicy stóp, czyli jak rozpoznać grzybicę stóp
Pierwsze objawy grzybicy stóp to przede wszystkim zaczerwienienie i pojawiające się na skórze stóp swędzenie skóry. Świąd, choć nie musi towarzyszyć każdemu rodzajowi grzybicy stóp, to zwykle wraz z upływem czasu nasila się i doskwiera coraz bardziej - zwłaszcza, jeśli jest zlokalizowany między palcami stóp. Grzybicy na stopach często towarzyszy nieprzyjemny zapach - zwłaszcza, jeśli zmiany grzybicze umiejscowione są w obrębie przestrzeni międzypalcowych. Skóra w takich rejonach jest zaczerwieniona, łuszczy się, a w poważniejszych przypadkach pojawiają się także rany i owrzodzenia.
Nieco inne objawy daje grzybica paznokci. Ta przypadłość dotyka zwykle jeden paznokieć na stopie - choć w sprzyjających warunkach może przejść także na inne paznokcie. Grzybica paznokci objawia się zmianą zabarwienia paznokci - pojawiają się na nich żółte, szare, brązowe lub zielonkawe plamy, a same paznokcie ulegają zgrubieniu i pofałdowaniu. Płytka paznokciowa łatwiej się rozwarstwia i jest bardziej łamliwa. Tym, co jeszcze odróżnia grzybicę stóp od grzybicy paznokci jest fakt, że grzybica paznokci wymaga zdecydowanie dłuższego leczenia, aby było ono skuteczne.
Rodzaje grzybicy stóp - czy wiesz, z jaką grzybicą stóp masz do czynienia?
Jak wygląda grzybica stóp? Wszystko zależy od tego, z jaką grzybicą stóp się stykamy. Okazuje się bowiem, że grzybicę stóp podzielić można na kilka rodzajów. Są wśród nich takie, jak:
-
grzybica złuszczająca - to forma grzybicy stóp, która odznacza się nadmiernym rogowaceniem skóry stóp. Skóra jest sucha i zdecydowanie łatwiej ulega pęknięciom.
-
grzybica międzypalcowa - są to najczęściej zmiany skórne o charakterze rumieniowo złuszczającym. Zwykle umiejscawiają się pomiędzy III a IV oraz IV a V palcem stopy (stąd nazwa międzypalcowa). Zmiany skórne obejmują przestrzenie międzypalcowe. W tych miejscach skóra łatwo się łuszczy i silnie swędzi. Swędzenie jest jednym z najbardziej charakterystycznych objawów tego rodzaju grzybicy stóp. Nierzadko pojawia się także nieprzyjemny zapach.
-
grzybica potnicowa - potnicowa grzybica stóp objawy ma nieco inne niż pozostałe rodzaje. Najczęściej pojawia się na podeszwie stopy. W tym miejscu pojawiają się pęcherzyki, które zwykle wypełnione są płynem surowiczym. Te krostki/grudki są nierzadko mocno swędzące. Pęcherzyki często pękają, przez co skóra dużo bardziej narażona jest na infekcje bakteryjne (tzw. nadkażenia bakteryjne).
-
grzybica wrzodziejąca - ta odmiana grzybicy stóp odznacza się zmianami o charakterze nadżerek/wrzodów. Zwykle przypisana jest osobom chorującym na cukrzycę, itp.
Grzybica stóp przyczyny - skąd bierze się grzybica na stopach?
Grzybicę stóp oczywiście wywołują grzyby. Do rozwoju grzybicy dochodzi w sprzyjających temu warunkach, czyli musi być ciepło i wilgotno. W wilgotnym środowisku grzyby zdecydowanie lepiej i szybciej się rozwijają. Wśród powszechnie występujących grzybów najczęściej ma miejsce zakażenie grzybami z rodzaju dermatofitów. Dermatofity to grzyby, posiadające zdolność rozkładania keratyny budującej skórę, stąd łatwo obejmują one znaczne obszary skóry stóp. Wśród dermatofitów wyróżnić należy przede wszystkim Trichophyton rubrum i Trichophyton mentagrophytes var. Poza dermatofitami grzybica stóp może wynikać z infekcji takimi grzybami, jak drożdżaki lub pleśniowce.
Czynniki ryzyka grzybicy na stopach - w jakich sytuacjach ryzyko pojawienia się grzybicy stóp wzrasta?
Grzyby do niezakłóconego wzrostu potrzebują odpowiednich warunków. Ważne, aby było ciepło i wilgotno. A zatem wszystkie sytuacje, które będą temu sprzyjały będą zwiększały ryzyko pojawienia się grzybicy stóp. Zalicza się do nich m.in.:
-
noszenie nieprzewiewnego obuwia
-
użytkowanie cudzego obuwia
-
stosowanie nieprzewiewnych skarpet
-
częste mycie stóp, a potem niedokładne ich suszenie ręcznikiem
-
wspólne używanie jednego ręcznika z innymi osobami - zwłaszcza w miejscach publicznych
-
uprawianie sportu - w grupie ryzyka są szczególnie zawodowi sportowcy
-
nie noszenie butów/klapek na basenie
-
praca w wilgotnym środowisku
-
stosowanie tych samych przyborów do higieny stóp, zwłaszcza nożyczek do paznokci, ręczników, itp.
Grzybica stóp rozprzestrzenia się też i rozwija zdecydowanie łatwiej i szybciej u osób z problemami zdrowotnymi. Zalicza się do nich chociażby:
-
zaburzenia krążenia obwodowego w obrębie stóp - te często towarzyszą takim chorobom jak cukrzyca
-
nadmierne pocenie się stóp
-
przewlekła niewydolność nerek.
-
niski poziom odporności (w tym stosowanie leków obniżających odporność, jak chociażby glikokortykosteroidy doustne).
Leczenie powierzchownych zakażeń grzybiczych, czyli jak leczyć grzybicę stóp?
Jeśli są to początki grzybicy stóp to zwykle wystarczy leczenie miejscowe za pomocą dostępnych w aptekach maści, żeli, sprayów i kremów. Jedynie w przypadku grzybicy paznokci wskazane jest stosowanie lakierów do paznokci, gdyż wówczas łatwiej poradzić sobie z grzybicą paznokci.
Leczenie grzybicy stóp powinno mieć charakter przewlekły. Najlepiej, jeśli leki lub inne preparaty apteczne stosuje się co najmniej kilka tygodni. Niestety - pozbycie się grzybów ze stóp jest procesem długotrwałym i wymagającym dużego zaangażowania. Należy pamiętać o tym, że sam fakt, że zniknie zaczerwienienie i świąd nie świadczą o tym, że na skórze nie ma już odpowiedzialnych za grzybicę patogenów. Dłuższa farmakoterapia sprzyja rzadszym nawrotom choroby. W jej ramach stosuje się m.in. klotrimazol, terbinafinę czy także mikonazol. Jeśli leczenie miejscowe nie zda egzaminu konieczna może być wizyta u lekarza dermatologa. Zleci on pobranie próbki skóry i sprawdzenie z jakim rodzajem grzybów mamy do czynienia. Czasami niezbędne będzie dołączenie leczenia doustnego, dostępnego jedynie na receptę. Dlatego też kontakt z dermatologiem może okazać się konieczny. Nieleczona grzybica stóp może nieść za sobą nieprzyjemne konsekwencje.
Profilaktyka grzybicy stóp - czyli jak przeciwdziałać i chronić się przed nawrotem choroby
Grzybica stóp to choroba, której podobnie jak innym schorzeniom możemy w pewnym sensie przeciwdziałać. Dlatego też od strony pacjenta niezwykle ważna jest odpowiednia profilaktyka, aby uchronić się przed uciążliwym swędzeniem. Leczenie nie będzie konieczne, jeśli zastosujemy się do kilku istotnych wskazówek. Ważne, aby przede wszystkim dbać o stopy, utrzymując je w czystości. Oczywiście należy unikać przesadnej higieny i zbyt częstego moczenia stóp. Zanim objawy grzybicy pojawią się na stopach pamiętaj, aby nie nosić cudzych butów i używać przewiewnych, wykonanych z naturalnych materiałów skarpet i butów. Leki nie będą też potrzebne, jeśli zadbasz o dokładne wysuszenie stóp po kąpieli - zwłaszcza między palcami. To właśnie przestrzenie pomiędzy palcami są często pierwszym miejscem rozwoju grzybicy stóp. Choroba lubi też brak odpowiedniej higieny - unikaj zatem podejrzanych zakładów kosmetycznych. Wybieraj raczej sprawdzone kosmetyczki, które kładą duży nacisk na higienę w swoim miejscu pracy. Nie będzie wtedy potrzebne długie i żmudne leczenie.
Domowe sposoby sprawdzą się w różnych postaciach grzybicy
Jeśli chcesz zadbać o stopy w domowych warunkach to świetnie sprawdzi się w tym celu olejek z drzewa herbacianego. Ten preparat należy wmasować w stopy 2-3 razy dziennie. Dzięki swoim właściwościom antyseptycznym i przeciwgrzybiczym doskonale sprawdza się jako metoda profilaktyki grzybicy stóp. Przeciwdziała też nadmiernej potliwości stóp, dzięki czemu redukuje jeden z czynników ryzyka rozwoju tej choroby.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć