Chrypka to problem, z którym każdy z nas zetknął się na pewno nie raz w swoim życiu. I choć z pozoru nie jest to dolegliwość niebezpieczna, to warto wiedzieć, że czasami jej przyczyny mogą być naprawdę poważne. O tym, czym jest chrypka i co jest najczęstszą przyczyną chrypki dowiesz się z poniższego artykułu. Przeczytasz w nim też, jak wygląda leczenie chrypki i jakimi domowymi sposobami można się wspomóc w tego typu problemie.
Chrypka to problem obejmujący struny głosowe
Podczas mówienia powietrze wydychane z płuc przechodzi przez narząd, jakim jest krtań. To w niej umieszczone są struny głosowe, które bezpośrednio odpowiadają za wydawanie przez nas konkretnych dźwięków. Dlatego też jakiekolwiek zaburzenia w obrębie strun głosowych przyczyniają się do problemów określanych mianem chrypki.
Struny głosowe są tak naprawdę fałdami błony śluzowej krtani. To nic innego jak pasma mięśni, uformowane w kształt litery V. Podczas przepływu przez krtań powietrze wywołuje ruch (drgania) strun głosowych, co odbierane jest przez nas jako konkretny dźwięk (mowa). Ruch powietrza podrażniając fałdy strunowe powoduje wydanie konkretnych dźwięków, dzięki czemu możemy mówić, śpiewać czy też krzyczeć. Wszelkiego typu podrażnienie strun głosowych, mogące mieć różne podłoże sprawia, że pojawić się może ich obrzęk, co odbierane jest właśnie jako chrypka. W praktyce chrypka pojawiająca się u danej osoby to zmiana barwy głosu (ściszenie, obniżenie tonu lub nawet chwilowa niemożność wydawania dźwięków). Co przyczynia się do powstawania chrypki, objawiającej się właśnie zmianą barwy głosu?
Kiedy dochodzi do podrażnienia strun głosowych?
Struny głosowe, aby efektywnie spełniały swoją rolę nie mogą być podrażnione ani wysuszone. Wszystko co wywołuje uczucie suchości na powierzchni strun i dodatkowo indukuje obrzęk strun głosowych przyczynia się do powstania chrypki. W szczególności są to różnego rodzaju infekcje w jamie ustnej i dalszych częściach dróg oddechowych, jak np. zapalenie gardła czy też zapalenie krtani. Wszelkie substancje, które podrażniają śluzówkę gardła mogą wywoływać zmiany w strunach głosowych. Te z kolei kończą się właśnie popularną chrypką.
Jakie są najczęstsze przyczyny chrypki?
Co najczęściej bywa przyczyną chrypki? Nie będzie tu chyba zdziwienia, że częstą przyczyną chrypki (zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym) są popularne infekcje górnych dróg oddechowych. Chrypka dość często jest jednym z objawów przeziębienia (podobnie jak ból gardła). Jest to też także charakterystyczny objaw takich schorzeń, jak ostre zapalenie krtani. Wśród chorób infekcyjnych, mogących stać za rozwojem chrypki wymienić należy także zapalenie gardła i zapalenie przełyku. Ale nie tylko schorzenia o podłożu infekcyjnym są przyczynami chrypki. Nie wszyscy wiedzą, że chrypka pojawia się także w przebiegu takich schorzeń, jak: choroba Parkinsona lub choroby tarczycy (niedoczynność tarczycy).
Szczególnie podatne na występowanie chrypki są grupy osób palących papierosy. W wyniku palenia papierosów powstaje podrażnienie krtani dymem tytoniowym, zawierającym wiele substancji podrażniających, co wywołuje stan zapalny i obrzęk. Szczególnie niebezpieczne jest wieloletnie palenie papierosów, czego efektem może być przewlekła chrypka. Inną kwestią jest też fakt, że palenie może bezpośrednio wywoływać nowotwory krtani, które również objawiają się chrypką. Warto zatem pamiętać o tym, że chrypka może być wczesnym objawem raka krtani! Nieobojętny pozostaje także rak przełyku.
Nie każdy też wie, że zarzucana do krtani kwaśna treść żołądkowa może dawać dolegliwości w postaci chrypki. Dlatego też refluks żołądkowo przełykowy uznawany jest również za przyczynę chrypki, podobnie jak poszerzenie tętnicy płucnej, guzy śródpiersia, występowanie ciała obcego w drogach oddechowych czy suche powietrze w klimatyzowanych pomieszczeniach lub ogrzewanych zimą domach.
Jakie objawy towarzyszą chrypce?
Podrażnienie strun głosowych i śluzówki gardła sprawia, że pacjenci często odczuwają wysuszoną błonę śluzową w obrębie górnych dróg oddechowych. Chrypce towarzyszy bardzo często podrażnienie i uczucie suchości w obrębie gardła. Poza tym osoby z chrypką często skarżą się na towarzyszący jej kaszel i ból gardła. Doskwierającym problemem jest też pojawiająca się (zwłaszcza rano u osób palących papierosy) wydzielina w drogach oddechowych, którą nierzadko trudno odkrztusić. Jak skutecznie ukrócić nieprzyjemne dolegliwości i złagodzić nadwyrężone struny głosowe?
Suplementy diety i leki na chrypkę, czyli jak zregenerować zachrypnięty głos?
Chrypka zwykle po kilku dniach zanika, a struny głosowe odzyskują swoje normalne funkcje. Mimo to przewlekła chrypka może wywołać nawet chwilową utratę głosu. Dlatego też w aptekach dostępne są preparaty, które pomagają pozbyć się chrypki. Przede wszystkim należy nawilżyć błonę śluzową jamy ustnej. To tzw. leczenie objawowe, które ma za zadanie zredukować nieprzyjemne objawy i wspomóc organizm w powrocie do zdrowia. Wskazane jest wówczas stosowanie tabletek na bazie porostu islandzkiego. Porost islandzki redukuje uczucie drapania w gardle i dodatkowo ogranicza w pewnym stopniu ból gardła. Preparaty na bazie porostu, ale też tymianku czy też prawoślazu działają nawilżająco w obrębie krtani lub strun głosowych, a także tworzą warstwę ochronną, zabezpieczającą przed dalszymi podrażnieniami.
Warto też wypróbować preparaty, posiadające właściwości przeciwzapalne i właściwości bakteriobójcze. Produkty redukujące stany zapalne ograniczają przyczynę chrypki, czyli stan zapalny i obrzęk. Mogą to być np. herbatki ziołowe na bazie szałwii. Z kolei właściwości przeciwdrobnoustrojowe ma miód, który również występuje w produktach dedykowanych na chrypkę.
W sezonie jesienno-zimowym dodatkowym wsparciem, które można stosować również jako profilaktyka chociażby chrypki może być używanie preparatów wspierających układ odpornościowy. Zalicza się do nich popularne trany i oleje w wątroby rekina. Dobrym rozwiązaniem będzie też syrop lub tabletki na bazie czarnego bzu. Produkty zawierające czarny bez wspierają system immunologiczny, co zmniejsza ryzyko infekcji, a tym samym ryzyko rozwoju chrypki.
Natomiast w kaszlu towarzyszącym chrypce warto zastosować sól emską, która ułatwia odkrztuszanie i złagodzi dolegliwości ze strony krtani.
Domowe sposoby na chrypkę, czyli co na chrypkę w warunkach domowych?
Wiele osób walczy z chrypką za pomocą wypróbowanych domowych sposobów. To, że coś jest domowym sposobem nie oznacza, że nie będzie pomagało. Wręcz przeciwnie - wiele z nich praktykowanych jest przez dziesięciolecia i doskonale sprawdza się w praktyce.
Domowe sposoby na chrypkę to chociażby wyciąg z siemienia lnianego. Nasiona lnu zalewamy ciepłą wodą i po około 10 minutach wypijamy przesącz (lub też roztwór wraz z nasionami). Siemię lniane działa nawilżająco i ochronnie na błonę śluzową jamy ustnej i gardła. Wspomaga przy tym procesy jej regeneracji. Innym sposobem jest wypijanie mleka z miodem i masłem, które działa powlekająco, łagodząco i przeciwdrobnoustrojowo.
Nie bez znaczenia jest też odpowiednie nawilżenie powietrza. Zbyt niska wilgotność powietrza (co bardzo często ma miejsce zimą w ogrzewanych pomieszczeniach) sprzyja wysychaniu śluzówki gardła i krtani. Pomocne mogą być nawilżacze powietrza oraz inhalacje (np. z użyciem olejków eterycznych wykazujących działanie przeciwzapalne - z drzewa herbacianego, miętowy, lawendowy, eukaliptusowy). Inhalacja gorącą parą poprawia ukrwienie śluzówki (ukrwienie błon śluzowych). Takie domowe sposoby na chrypkę mogą być doskonałym uzupełnieniem terapii preparatami aptecznymi.
Zapamiętaj!
- Chrypka dotykająca Twoją jamę ustną może mieć błahą przyczynę, ale w niektórych przypadkach podłoże może być bardziej poważne - chrypki, zwłaszcza przewlekłej nie powinni bagatelizować nałogowi palacze, dla których wczesne wykrycie zmian nowotworowych jest szansą ocalenia krtani.
- Jeśli pojawiła się u Ciebie chrypka unikaj nadmiernego używania głosu - oszczędzaj stan swoich strun głosowych.
- Ostre potrawy, alkohol, gorące napoje (nawet gorąca herbata) dodatkowo podrażniają struny głosowe, a alkohol dodatkowo wysusza nabłonek - unikaj ich zwłaszcza wtedy, gdy problem chrypki już się pojawi. Spożywane napoje powinny mieć temperaturę pokojową.
O autorze
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku farmacja. Od ponad 12 lat nieprzerwanie pracuje w aptece ogólnodostępnej. Od ponad 7 lat piastuje stanowiska kierownika apteki. W swojej pracy kieruje się przede wszystkim dobrem pacjenta, dlatego też stara się uzmysławiać pacjentom, jak ważna jest świadoma i przemyślana farmakoterapia.
Poza pracą w aptece współpracuje z kilkoma branżowymi serwisami farmaceutycznymi, m.in. mgr.farm, aptekarz.pl, receptura.pl, gdzie przygotowuje i publikuje artykuły o tematyce farmaceutycznej i prozdrowotnej.
W czasie wolnym ceni sobie możliwość przebywania z rodziną, a w wolnych chwilach grywa w squasha.
« wróć