Wprowadzenie, czyli lek przeciwbólowy bez recepty w pigułce
Ból głowy, zęba czy mięśni – kto z nas nie miał styczności z tego typu problemami. W takich sytuacjach pojawia się naturalna potrzeba, aby sięgnąć po lek przeciwbólowy. Na szczęście w aptekach znajdziemy kilka sprawdzonych substancji, które pomogą nam uporać się z bólem. Jakie leki przeciwbólowe dostępne bez recepty znajdziemy na aptecznych półkach? Poniżej kilka najważniejszych z nich.
Najważniejsze leki przeciwbólowe bez recepty to…
- Paracetamol to jeden z najczęściej wybieranych leków przeciwbólowych, tym bardziej, że występuje pod różnymi nazwami handlowymi (np. Apap). Dobrze radzi sobie z bólem głowy i zębów, a dodatkowo obniża podwyższoną temperaturę oraz gorączkę. Co ważne, ma dobry profil bezpieczeństwa i raczej rzadko wywołuje skutki uboczne – trzeba tylko pamiętać, żeby stosować go zgodnie z zaleceniami.
- Ibuprofen to także lek przeciwbólowy, ale oprócz działania przeciwbólowego wykazuje też działanie przeciwzapalne (np. Nurofen Express Forte). Sprawdza się zarówno przy bólach głowy, mięśni, stawów jak i podczas miesiączki. Dodatkowo pomaga zbić gorączkę. Jest jednak nieco bardziej wymagający dla żołądka niż paracetamol, o czym nieco więcej później.
- Kwas acetylosalicylowy (często określany jako Aspiryna lub Polopiryna) - pomaga na ból i gorączkę, a dodatkowo (podawany w niewielkich dawkach) rozrzedza krew. Właśnie dlatego niektórzy stosują go w małych dawkach, by zapobiegać zawałom serca (najlepiej jednak dopiero po konsultacji z lekarzem!).
- Metamizol to lek, który dobrze sprawdza się przy silnych bólach głowy i przy wysokiej gorączce. Występuje pod różnymi nazwami handlowymi (Pyralgina, Pyreox).
Bezpieczne stosowanie leków przeciwbólowych to…
Niestety, ale nawet najprostszy lek przeciwbólowy wymaga przestrzegania kilku ważnych zasad. Tylko przemyślane i bezpieczne stosowanie leków przeciwbólowych może sprawić, że kuracja nimi nie będzie obarczona niepotrzebnymi działaniami niepożądanymi. Co zatem należy robić i jak? Po pierwsze zawsze należy przeczytać ulotkę – leki przeciwbólowe bez recepty, pomimo że można je w aptece otrzymać od ręki – tak jak wszystkie inne leki mogą podczas niewłaściwego stosowania stać się przyczyną niepotrzebnych problemów i powikłań. W ulotce znajdują się chociażby takie informacje, jak zalecane dawki czy też niezbędne odstępy pomiędzy kolejnymi przyjęciami leku. Warto pamiętać, że zdaniem ekspertów odpowiednie postępowanie z lekami to podstawa sukcesu terapeutycznego. A niestety nawet 10-15% hospitalizacji wynika z niewłaściwego stosowania leków!
Na co jeszcze zwrócić uwagę przy zażywaniu leków przeciwbólowych?
- Nie przekraczaj maksymalnej dawki dobowej: dla paracetamolu to maksymalnie 4g/dobę, dla ibuprofenu to z kolei 1,2g/dobę, dla kwasu acetylosalicylowego (przykładem jest produkt Aspirin) to również 4g/dobę, z kolei dla metamizolu to 3g/dobę.
- Pamiętaj, że sposób przyjmowania też ma znaczenie, dla przykładu: ibuprofen, metamizol i aspirynę najlepiej przyjmować po posiłku, aby maksymalnie zabezpieczyć żołądek przed ich szkodliwym dla niego oddziaływaniem. Z kolei na wchłanianie paracetamolu pokarm nie ma większego wpływu.
- Zachowaj szczególną ostrożność, jeśli: cierpisz na choroby wątroby i nerek, jesteś kobietą w ciąży lub karmisz piersią, jesteś dotknięty chorobą wrzodową żołądka lub też przyjmujesz inne leki na stałe (np. w przebiegu schorzeń przewlekłych).
Sprawdź także – Ból żołądka – gdzie boli, jakie są jego przyczyny i skuteczne sposoby?
Interakcje leków przeciwbólowych
Leki przeciwbólowe mogą wchodzić w interakcje z innymi substancjami. Trzeba o tym pamiętać, bo wbrew pozorom interakcje leków przeciwbólowych mogą być przyczyną poważniejszych problemów zdrowotnych, a już na pewno braku sukcesu oczekiwanej terapii przeciwbólowej. Najważniejsze o czym należy pamiętać to:
- W przypadku paracetamolu: nie wolno łączyć go z alkoholem (to zwiększa ryzyko uszkodzeń wątroby) oraz należy wystrzegać się przekraczania dozwolonej dawki – pamiętaj, że paracetamol może występować pod różnymi nazwami handlowymi, co stwarza ryzyko łatwego przedawkowania.
- Ibuprofen może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, co zwiększa ryzyko krwawień. Warto też uważać przy stosowaniu go z innymi lekami przeciwzapalnymi lub lekami na nadciśnienie.
- Kwas acetylosalicylowy (np. Aspirin) powinno szczególnie ostrożnie przyjmować w sytuacjach, gdy jednocześnie stosuje się leki rozrzedzające krew. Dotyczy to także niektórych ziół mających w pewnym stopniu takie działanie, np. miłorzębu japońskiego).
- Metamizolu nie należy łączyć z lekami na nadciśnienie, przeciwzakrzepowymi i innymi silnymi lekami przeciwbólowymi (chyba, że tak zadecyduje lekarz).
Podsumowanie, czyli jak bezpiecznie stosować leki przeciwbólowe?
Aby bezpiecznie stosować leki przeciwbólowe należy pamiętać o kilku niezbędnych zasadach. Po pierwsze wybieraj lek najbardziej odpowiedni do Twojej dolegliwości. Na „zwykły” ból głowy powinien pomóc sam paracetamol, z kolei na stan bólowy związany ze stanem zapalnym lepszym rozwiązaniem będzie lek o dodatkowym działaniu przeciwzapalny.
Dodatkowo zachowuj odpowiednie odstępy pomiędzy kolejnymi dawkami i nie stosuj kilku leków przeciwbólowych jednocześnie – może to prowadzić do przedawkowania lub zbytniej synergii działania kilku leków. W przypadku braku poprawy – zwłaszcza po kilku dniach stosowania – najlepiej skonsultować się z lekarzem. Należy uważać też na przyjmowanie leków przeciwbólowych na pusty żołądek – niestety z racji swojego mechanizmu działania mogą one podrażniać śluzówkę żołądka (wyjątek to paracetamol pozbawiony działania przeciwzapalnego). Nie zapominajmy o tym!
Sprawdź wszystkie nasze Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne
mgr farm. Mateusz Jabłoński
